الهام بهروزی
دهه پایانی قرن چهاردهم برابر با اوج تولید تئاتر و اوج نمایش های صحنه ای در استان بوشهر است. در این دهه به همت حوزه هنری منطقه بوشهر به سرپرستی جهانشیر یور احمدی و حمایت هیئت مدیران فعال، تئاتر دوچندان شده است تا جایی که در کنار موفقیت تیم های نمایشی در سطح کشور و رویدادهای بین المللی اکثر تیم های تئاتر در مجموعه تئاتر شهر بوشهر اجرا داشته اند. از این رو با مدیریت و برنامه ریزی صحیح متولیان، چراغ های کوه های بوشهر در بیشتر ایام سال روشن و به روی گروه های نمایشی و اجرای آثار مختلف در ژانرهای مختلف باز بود.
با وجود همه کاستی ها این هنر ادامه پیدا کرد و توانست مخاطب خود را پیدا کند. همه چیز خوب بود تا اینکه اواخر مارس 2018 یک ویروس کشنده و مرموز به نام “کرونا” بر جهان حاکم شد که بسیار مسری و کشنده بود. لذا کلیه رویدادهای فرهنگی و هنری و هرگونه برنامه تجمعی بر اساس پروتکل های بهداشتی برای جلوگیری از شیوع بیشتر این ویروس متوقف شده است. به مدت سه سال، این هنر گهگاه و فقط گهگاه برای جشنواره ها تولید می شد و اجرای عمومی این روزها تقریباً هیچ بود. زیرا شرایط قرنطینه کشور اجازه نمی داد برنامه های زنده مانند تئاتر توسط مردم در مکان های بسته و محدود اجرا شود.
با تثبیت شرایط انتظار می رفت تئاتر بوشهر دوباره توسعه پیدا کند اما با نفوذ دولت سیزدهم و تغییر برخی سیاست های هنری، حوزه هنری منطقه و گروه های نمایشی فعال این سازمان. به نظر می رسید دیگر تمایلی برای تولید آثار و اجرای عمومی وجود نداشت و اگر اصلاً تولیدی بود، بیشتر برای شرکت در جشنواره ها انجام می شد. البته سال گذشته رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی منطقه بوشهر جشنواره های تئاتر مهمی را برای اعتلای این هنر در سطح منطقه ای و منطقه ای برگزار کرد و در این مدت هنرمندان و تیم های هنری بسیاری در سطوح مختلف در این رویدادها شرکت کردند و موفق به دریافت جایزه شدند. بالاترین امتیاز از این جشنواره ها اما بس.حرکات جشنواره بود و در زمینه اجرای عمومی عملا اجراها و اجراهای کمی را شاهد بودیم و به گونه ای شده است که امروز تپه ها تنها به سالن تمرین تماشاگران تبدیل شده است. گروه های تئاتر
توقف اجرای تئاترهای مردمی در بوشهر باعث گلایه و اعتراض شهروندانی شده است که پیش از کرونا این تئاتر را در سبد خرید ماهانه خود داشتند. آنها از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر می خواهند با مسئولیت پذیری و برنامه ریزی دقیق تری در زمینه تئاتر و نمایش های مردمی وارد عمل شوند.
این در حالی است که یکی از شهروندان بوشهری که علاقه زیادی به تئاتر دارد، در یکی دو سال اخیر که اجرای عمومی در بوشهر کم شده است، سه بار در فواصل زمانی مختلف به تهران رفت تا از آثار فاخر دیدن کند. آنجا در سنگلج با گلایه از بی توجهی حامیان هنر منطقه به حفظ تماشاگران تئاتر به بامد ذوبون گفت: تولید آثار نمایشی در بوشهر متأسفانه به دوران قبل از دهه نود برمی گردد. یعنی فقط آثاری که تولید می شود برای شرکت در جشنواره است و گاهی برخی از این آثار دو سه شب به نمایش عمومی می روند تا زبان مخاطب بسته بماند. این در حالی است که در دهه 90 استادان تئاتر منطقه ای با برنامه ریزی دقیق و توجیه تیم های تئاتر خواستار اجرای عمومی بودند و در واقع اکثر آثار باکیفیت در ژانرهای مختلف روی صحنه می رفت. تپه های تئاتر بوشهر که تماشاگر ایجاد می کرد و با تماشاگران صمیمی بود.
وی که دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی است، افزود: در این دهه شاهد بازی های قابل توجه احمد آرام، رامتین بالف، شیما جوادپور، محسن حلوایی، حسن رضایی، جواد صداقت و برخی دیگر از بازیگران این شهر بوده ایم. از بازیگران این شهر برخی از این آثار پس از مهلت تمدید شدند حالا چطور این هنرمندان نمی خواهند تئاتر دیگری بسازند احمد آرام با خلق فرهنگ عامیانه جنوب و زندگی دریانوردان را به مخاطب معرفی می کند. شیما جوادپور با نگارش ادبیات کلاسیک و تاریخ مقاومت منطقه نمایانگر هویت فرهنگی این راسته بود.
این شهروند هنردوست در ادامه با تاکید بر اینکه جوادی صداقت با احیای آیین ها و افسانه های جدید خود دنیای شگفت انگیزی را به روی دوستداران تئاتر می گشاید افزود: این بازیگران الان کجا هستند؟! کجاست رامتین بالفی که عاشقانه و خلاقانه هنر را با مسائل اجتماعی و محیطی ترکیب می کند و کار طنز را به صحنه می آورد؟ آیا اینها مراکز هنری این خطه نیستند، پس چرا دیگر خبری از این هنرمندان نیست؟ چرا تئاتر بوشهر که هنرمند بزرگی چون ایرج ساگیری را تربیت کرد، به عقب رفت و تنها به فعالیت های جشنواره ای پرداخت؟ اتحادیه بازیگری منطقه کجاست؟ به غیر از برگزاری جشنواره، برنامه اداره فرهنگ و رهبری اسلامی منطقه برای توسعه این هنر چیست؟
وی یادآور شد: در دوران پس از کرونا انتظار داشتیم که رئیس فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان حامی فرهنگ و هنر منطقه با برنامه ریزی، دغدغه و توجه بیشتر هنر کمات، تئاتر و سینما را احیا کند. احساس مسئولیت. اما ظاهرا برنامه این اداره کل در تئاتر فقط در برگزاری جشنواره خلاصه می شود!
به گفته این شهروند، پس از پایان تابستان حداقل برای پاییز و زمستان چاره ای بیندیشید. به دلیل عدم اجرای عمومی در بوشهر، تابستان امسال دو بار به تهران رفتم تا دو اثر شگفت انگیز را ببینم. خیلی خوشایند نیست که بگویم در سال گذشته فقط یک کار محلی خوب را در بوشهر دیدم که اگر اشتباه نکنم برای شرکت در جشنواره، اجرای یک نمایش عروسکی به کارگردانی قاسم تنسی نژاد است. ولی کار با کیفیتی بود حال اگر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری منطقه نمی توانند از تیم های تئاتری در خلق آثار حمایت کنند، حداقل می توانند اجرای آثار برگزیده جشنواره ها را موظف کنند تا مخاطبان داخلی از تماشای این آثار لذت ببرند.
شهروند دیگری که او هم عاشق تئاتر است و آخرین اثری که دیده نمایش «حسنک کجایی» پیمان زند است نیز به بامدی زوبهم گفت: انگار هنر تئاتر در بوشهر بعد از کرونا مرد، حالا شما بگویید این اینطور نیست در سالهای اخیر خیلی چیزها تولید و معرفی شده است!خب این کارها کجا اجرا شده که ما تبلیغات محیطی و رسانه های جمعی را ندیده ایم!حتما اکران عمومی در تئاتر بوشهر باید به حالت قبل برگردد. روتین؛ سینمای درستی هستیم، نداریمش، نمی‌توانیم از گرمای تابستان و رطوبت فضای باز، پارک‌ها و ساحل دریا استفاده کنیم. لحظات هیجان انگیز و مفرحی را برای ما با صحنه آفرید اجراها اما امسال این هنرها کنسل شده حالا ماه محرم بود و سفر نمی شد موسیقی اجرا کرد اما چرا هنر تئاتر سکوت کرد و نشد جلوی مردم اجرا کنن؟!
وی با اشاره به اینکه پیش از این علاوه بر اجرای گروه های نمایشی از کل منطقه در بوشهر، گاهی شاهد حضور گروه های نمایشی از مرکز منطقه با حمایت همایش هنر منطقه و یا بخش خصوصی بودیم، گفت: این موضوع در سال 1380 به صورت رسمی برگزار شد. کشور در بوشهر افزود: این اجراها باعث شد هنر تئاتر در بین مردم شناخته شود، بیننده شدند. به طوری که این هنر در سبد خرید ماهانه ما بود. در تئاتر «شهر» آثار شگفت انگیز و پرمعنای به نمایش درآمد که گاه رویکردی جامعه شناختی و روانشناختی داشت و با تحلیل مشکلات و آسیب های زندگی مدرن، ضمن اینکه لذت هنری به مخاطب می بخشید، نکات مهمی را فراگرفته و متفاوت و متفاوت خلق می کرد. سوالات کلیدی در ذهن مخاطبان، شما تماس بگیرید.
این شهروند که اکنون معلم هنر است، گفت: نمی دانستم ویروسی مثل کرونا می آید و هنر و زندگی انسان را تعطیل می کند وگرنه قبل از کرونا از نمایش عمومی تئاتر استفاده بهتری می کردم. آخرین چیزی که قبل از شیوع کرونا و تعطیلی تئاتر در زمان شیوع این ویروس دیدم اجرای «حسنک کجایی» بود. ساخته پیمان زند خواننده و هنرمند شهرمان بود که با اینکه ملودرام بود کار متفاوتی بود اما طنز هم داشت. این پارادوکس باعث شد دوبار آن را تماشا کنم.
وی در ادامه با بیان اینکه اجرای عمومی تئاتر به دلیل کرونا تعطیل شده است، تصریح کرد: اما با کنترل این ویروس مدت ها منتظر ماندم تا گروه های تئاتری دوباره کار کنند و می روم. من دوباره به مجموعه تئاتر شهر می آیم و با دوستانم اجرا می بینم اما نمایش تجاری را در شهر ندیدم! یکی دوتا تبلیغ جشنواره های تئاتری دیدم، اگر اشتباه نکنم اواخر پارسال بود، اما اثری ندیدم که فقط برای عموم و چند شب اجرا شود!
این شهروند یادآور شد: البته گرانی و تورم کار را برای مردم سخت کرده است و اگر چیزی تولید می شود باید قیمت بلیت به گونه ای تعیین شود که مخاطب از آن استقبال کند، با چنین بلیت هایی می توانند آثار فاخری را تماشا کنند. . البته گروه تئاتر هم باید دکور و تمام مراحل تولید را با این قیمت های بالا آماده کند و ارزانی بلیت جز ضرر چیزی برایشان به همراه ندارد. شاید همین گرانی در کنار بی توجهی حامیان فرهنگ و هنر منطقه، مهم ترین عامل توقف اجرای عمومی در بوشهر باشد. امیدوارم مسئولان راه حلی جدی برای احیای تظاهرات مردمی در این شهر بیندیشند.
